Persónulegir sigurvegar

Kosningar eins og þær sem nú eru nýafstaðnar eru að mestu leyti keppni á milli flokka, en persónur geta skipt sköpum og ráðið úrslitum og hafa oft gert í kosningum.  Þar hafa verið unnir miklir persónulegir sigrar og sömuleiðis hafa eintakingar beðið persónulega ósigra.

Þessar kosningar voru engin undantekning.

Stærsti perónulegi sigurvegari þessara kosninga er ("drumroll" er óþarft) Sigmundur Davíð Gunnlaugsson. Í mínum huga er engin vafi.

Hann stofnar nýjan flokk örfáum vikum fyrir kjördag, eftir að hans "gamli flokkur" hefur gert ljósar og óljósar tilraunir til að koma honum fyrir "kattarnef".

Pólítískir andstæðingar hafa sömuleiðis beint sér gegn honum af hörku og að veita honum titilinn "Umdeildasti pólítíkus undanfarinna ára" er að ég tel rétt og þar veitir honum engin verulega samkeppni.

Hann svarar fyrir sig með nýjum flokki og vinnur stærsta sigur nýs flokks í lýðveldissögunni. Það er varla hægt að svara fyrir sig með öflugri hætti. 

Hvernig þessi sigur mun nýtast er svo önnur saga sem á eftir að skrifa. Það á eftir að koma í ljós hvernig tekst að nýta þennan sigur í þingstörfum og hvort að Miðflokkurinn komist í ríkisstjórn.

Líklega eiga fjölmiðlar sömuleiðis eftir að "pönkast" á Sigmundi harðar en nokkru sinni fyrr.

Inga Sæland er einnig stór sigurvegari. Það er mikið meira en að segja að að koma nýjum flokki á þing. Og Inga Sæland var andlit og holdgervingur Flokks fólksins. Mér sýnist henni megi fyrst og fremst þakka góðan sigur flokksins, og hún í raun dregur 3 aðra með sér á þing.

Logi Már Einarsson, sem sagði sjálfur að hann hefði orðið formaður Samfylkingarinnar fyrir tilviljun, stýrir flokknum til góðs sigurs. Vissulega er staða flokksins langt frá "velmektardögunum", en ég held að hann hafi náð að sanna að það að vera "gargandi jafnaðarmaður" hefur skilað flokknum áfram veginn. Hvort að þessi sigur dugar Loga til þess að verða áfram formaður flokksins á eftir að koma í ljós (eða hvort að innanflokksvígin halda áfram), og fer líklega ekki síst eftir hvort að Loga tekst að koma flokknum í ríkisstjórn.

Lilja Alfreðsdóttir vinnur einnig góðan persónulegan sigur. Ég held að hún hafi heillað ótrúlega stóran hóp með framgöngu sinni og í raun átt stærri hlut í varnarsigri Framsóknarflokksins heldur en formaður flokksins. Hún hélt þingsæti sínu og ég spái því að hún verði orðin formaður Framsóknarflokksins innan tíðar. Það gæti þó breyst, því Framsóknarflokkurinn er líklegur til að fara í ríkisstjórn og þá verður síðar vilji til þess að skipta um "bústjóra".

Óvæntasti persónulegi sigurvegari þessara kosninga er Gunnar Bragi Sveinsson. Ef einhver hefði spáð því fyrir fáum mánuðum að Gunnar Bragi yrði næst kosinn þingmaður í "Kraganum" hefði hann líklega verið talinn létt geggjaður.

Það voru líka margir sem töldu Gunnar hafa verið sendan í "eyðimerkurgöngu" af hendi Sigmundar Davíðs, þegar hann fór í framboð í SuðVestur.

Gunnar Bragi hefur einnig setið undir mjög ómaklegum árásum á undanförnum árum, hæddur fyrir "menntunarskort" og verið talinn "pólítísk eign" einhvers kaupfélagsstjóra.  En Gunnar nær kjöri "á malbakinu" og vinnur pólítískan og persónulegan sigur.

Þó að Viðreisn hafi goldið hálfgert afhroð og tapað verulega í kosningunum, er ekki hægt að líta fram hjá persónulega sterkri stöðu Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur. Staða Viðreisnar í "Kraganum" og sá viðsnúningur sem varð á stöðu flokksins þegar Þorgerður tók við gerir sigur hennar áþreifanlegan.

Ekki síst þegar litið er til pólítískrar fortíðar hennar, þegar hún hraktist úr stjórnmálum með uppnefnið "kúlulánadrottningin", gerir sigur hennar nú aðeins sætari.

Að sama skapi er líklega "fall" forvera hennar á formannstóli, Benedikts Jóhannessonar, stærsta persónulega tap í þessum kosningum. Hann nær ekki kjöri í NorðAustur, sparkað úr formannsstóli stuttu fyrir kosningar og virðist rúinn trausti bæði sinna flokksmanna og kjósenda.

Sigurverari kosninganna á "ská" er svo líklega Dagur B. Eggertsson. Hans staða fyrir komandi borgarstjórnarkomandi er líklega sterkari eftir þessar kosningar, en fyrir þær. Fyrir kosningarnar var flokkur hans, Samfylkingin í mjög erfiðri stöðu.  Nú er líklegt að mínu mati að Björt framtíð (sem er flokkur af þokkalegri stærð í borgarstjórn nú) renni saman við Samfylkinguna, en áður var jafnvel talið að Samfylkingin hefði varla styrk til þess að bjóða fram á eigin spýtur.

Þessar niðurstöður renna því hugsanlegum stoðum undir framhaldslíf Dags sem borgarstjóra, hvort sem borgarbúum hugnist sú hugsun eður ei.

 

 

Inga Sæland er til í allt

Þeir sem sigra og þeir sem tapa

Það er eins og oft áður þegar litið er á úrslit kosninga að fyrir flesta flokka má finna jákvæða punkta og telja þá á einhvern hátt hafa unnið sigur, þó stundum verði að nota að skeyta orðinu varnar fyrir framan.

Einu flokkarnir sem ég get ekki frá mínum sjónarhornum gert að sigurvegurum eru Björt framtíð og Píratar.

Björt framtíð hreinlega þurkast út og erfitt er að sjá að flokkurinn eigi sér viðreisnar von. Píratar tapa verulegu fylgi, þrátt fyrir að vera í stjórnarandstöðu og að öðrum stjórnarandstöðuflokkum gangi vel bærilega.

Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki yfir miklu að gleðjast. Hann getur þó sagt að hann sé stærsti flokkurinn og hann heldur þeim titli í öllum kjördæmum.

En flokkurinn tapar verulegu fylgi og að sem meira er, hann tapar 5 þingmönnum. Það er mikið högg og þannig er Sjálfstæðisflokkurinn klárlega einn af þeim flokkum sem kemur hvað verst út úr þessum kosningum.

Þó að alltaf sé gott að vera stærsti flokkurinn er tapið nokkuð sem Sjálfstæðisflokkurinn fær í fangið og verður að horfast í augu við.  Það má segja að tapið komi ekki jafn illa út í %stigum og þingmönnum, en það er að ekki síst vegna ótrúlega góðrar nýtingar atkvæða í síðustu kosningum.

Vinstri Græn vinna örlítið á og vinna einn þingmann. Það er vissulega sigur, en fyrir flokk í stjórnarandstöðu getur það ekki talist mikill sigur og miðað við skoðanakannanir eru um gríðarlegt tap að ræða.

Það sem margir vildu meina að væri ákall eftir því að Katrín Jakobsdóttir yrði forsætisráðherra, breyttist í hvísl og þagnaði svo alveg.

Það má því segja að Vinstri græn hafi tapað kosningabaráttunni.

Samfylkingin verður að teljast einn af sigurvegurum þessara kosninga. Góð fylgisaukning,ríflega 100%, flokkurinn orðinn 3. stærsti flokkurinn. Það má ef til vill segja að "bangsalegir karlmenn" virki vel í formannssæti Samfylkingarinna, því Össur Skarphéðinsson stóð sig líkt og Logi, mjög vel í brúnni. 

Sé litið til lengri tíma er árangur Samfylkingarinnar alls ekkert sérstakur, ekki hálfdrættingur á við þegar best gekk, en alla vegna er flokkurinn kominn með góða viðspyrnu.  Það má bæta því við að flokkurinn bætir afskaplega litlu við sig, umfram það sem Björt framtíð tapar.  En flokkurinn má þó vissulega vel við una að hafa tekist að ná þeim "klofningi" heim, ef svo má að orði komast.

Miðflokkurinn er sigurvegari þessara kosninga.  Það er alveg sama hvernig litið er á málið, flokkur sem var stofnaður fyrir örfáum vikum, og nær þessum árangri er sigurvegarinn. Sigurinn er auðvitað ekki hvað síst gríðarlegur persónulegur sigur fyrir Sigmund Davíð Gunnlaugsson. 

Hann er líklega einn umdeildasti stjórnmálamaður undanfarinna ára, en sannar með eftirminnilegum hætti að hann nýtur fylgis á meðal almennings. Flokkurinn er hársbreidd frá því að hafa þingmann í öllum kjördæmum og er í sumum þeirra þriðji stærsti flokkurinn.

Framsóknarflokkurinn vinnur það sem við köllum varnarsigur.  Hann tapar að vísu í kringum 1% stigi af fylgi sínu, en heldur þingmannatölu sinni, kemur mun betur út en skoðanakannanir gáfu til kynna og náðu varaformanni sínum, Lilju Alfreðsdóttur inn á lokasprettinum. Miðað við velgengni Miðflokksins, sem ég held að líti á sem klofning úr Framsóknarflokki, þá er árangur flokksins verulega góður.

Þess utan er Framsóknarflokkurinn flokka líklegastur til þess að enda í stjórn að mínu mati í hvora "áttina" sem hún verður mynduð. Sá aukni styrkur sem hann náði á endasprettinum gefur honum styrk til þess.

Píratar koma frekar illa út úr þessum kosningum. Tapa fylgi og fjórum þingmönnum. Enginn flokkur tapar meira fylgi nema Björt framtíð og það munar minna en %stigi á tapi þeirra og Pírata.

Flokkur fólksins er einn af stóru sigurvegurum þessara kosninga. Ekki nýr flokkur en kemst í fyrsta sinn á þing. Ein af stjörnum kosningabaráttunnar er tvímælalaust Inga Sædal. Ég trúi því að eldræða hennar í leiðtogaumræðunm í Sjónvarpinu hafi skilað þessum sigri.

Ég held að með henni hafi hún að einhverju leyti orðið "mamma og amma okkar allra", eins og einn kunningi minn orðaði það.  Það verður fróðlegt að fylgjast með því hvernig flokkurinn spjarar sig á Alþingi.

Viðreisn er í varnarsigursdeildinni. Flokkurinn tapar umtalsverðum hluta af fylgi sínu og tapar rétt ríflega 40% af þingmönnum sínum. Flokkurinn umbreytist einnig í frekar þröngan "höfuðborgarsvæðisflokk", enda ekki með þingmann í neinu landsbyggðarkjördæmanna.

En árangurinn er þó mikið betri en benti til í upphafi kosningabaráttunar og að því leyti til hafa flokksmenn ástæðu til að gleðjast og fagna nokkurs konar sigri.

Björt framtíð fær skell rétt eins og skoðanakannanir hafa bent til frá upphafi kosningabaráttunnar. Flokkurinn fær í raun hlálega útkomu og þurkast út af þingi. Ég get ekki séð að hann eigi mikinn möguleika á endurkomu og spái því að hann muni renna "heim" í Samfylkinguna fyrir næstu sveitarstjórnarkosningar, þó að flokksmenn geti splundrast eitthvað.

Loks er rétt að telja Íslensku þjóðina til sigurvegara kosninganna, því einhver gleðilegstu fréttir frá þessum kosningum er að kjörsókn hefur aukist.

En hvernig spilast úr stjórnarmyndun miðað við þessa "uppröðun" þjóðarinnar er svo önnur saga, en það er hægt að vinna kosningar og tapa stjórnarmyndunarviðræður og öfugt.

Það er spennan næstu daga.

 

Ríkisstjórnin tapar 12 þingsætum

Sigmundur Davíð leggur Þórunni Egils og Loga

Þegar litið er til úrslitanna í NorðAustur kjördæmi vekur afar góður árangur Miðflokksins með Sigmund Davíð í fararbroddi sérstaka athygli.

Sjálfstæðisflokkurinn er fylgismestur, og í kjölfar hans koma Vinstri græn, Miðflokkurinn kemur svo í þriðja, Framsóknarflokkurinn er fjórði og Samfylkingin er 5. stærsti flokkurinn.

Sigmundur Davíð og flokkur hans leggur því bæði Þórunni Egilsdóttur þingflokksformann og Framsóknarflokkinn og Loga og Samfylkinguna. 

Það vekur reyndar líka athygli mína að samanlagt eru Miðflokkurinn og Framsóknarflokkurinn með 32.9% fylgi.

Ég held að fæstir geti séð það fyrir sér að Framsóknarflokkurinn hefði náð þessu fylgi ef að hann hefði gengið heill og óskiptur til þessara kosninga.

Eins og oft áður er þetta það kjördæmi sem fylgi Sjálfstæðiflokksins er lægst og það eina sem Vinstri græn komast virkilega nálægt honum.

NorðAustur kjördæmi, ásamt NorðVestur, sendir fæsta flokka á þing.  Aðeins 5 flokkar fá hylli kjósenda og skiptast þingmennirnir jafnt á milli þeirra, 2. á hvern flokk.

 

 

Lokatölur úr Norðausturkjördæmi