Auraleysi um allan heim - Hvar bíða peningarnir?

Það er misjafnt hvernig einstaklingar takast á við þá niðursveiflu sem ríkir á Íslandi þessa dagana.  Margir leita lausna, hvort sem er fyrir sig persónulega eða þjóðina. En það eru hvorki margar lausnir eða miklir peningar sem liggja á lausu nú um stundir.

Aðrir leggjast í leit að sökudólgum og í huga margra er enginn skortur á þeim.  Rifist er um hvort að kreppan sé heimatilbúin eða eingöngu afleiðing lánsfjárkreppunnar sem tröllríður heiminum.  Það er margt sem er hægt að rífast um.

Vissulega væri engin kreppa á Íslandi ef fáir eða engir hefðu tekið lán, ef minna hefði verið byggt, ef margur hefði lagt minna undir.  En líklega væri velmegunin og velferðin heldur ekki svona mikil.

En það þarf að framleiða meira, selja meira, flytja út meira og fá inn í landið meiri erlenda fjárfestingu.  Lykillinn að því er að nýta auðlindir landsins, það er ekkert annað í boði.

En við slíkar aðstæður, sem nú ríkja er vissulega áríðandi að tala varlega, spádómar um gjaldþrot, vöruþurrð og annað slíkt, auka vissulega möguleikann á því að einmitt það ástand skapist.  Að fólk sjái það vænlegast að festa sparifé sitt í þurkuðum núðlum og bökuðum baunum.

En það er víðar en á Íslandi sem eru erfiðleikar, og víða eru þeir meiri og stærri í sniðum.

Á vef Globe and Mail mátti lesa í dag, grein um hvernig lánsfjárkrísan er að leika Bandaríkin, einstaklingar, fyrirtæki og ríki þarlend eru að komast í þrot.  Þau eru hver um sig mikið stærri en Ísland og þurfa ekki erlendan gjaldeyri, aðeins reiðufé, en það er af skornum skammti.

Við þessar aðstæður er ekki auðvelt fyrir land af stærð Íslands að finna lánsfé.  300 þúsund sálir þykja ekki ýkja merkilegt veð, sérstaklega þegar bankarnir eru af stærð sem hæfir milljónaþjóðum.

Peningarnir eru vissulega til staðar og hafa safnast saman í ýmsum bönkum og sjóðum.  En þeir sem hafa þá vilja ekki lána þá.  Þeir bíða, sjá til og treysta því sem næst engum.

Í greininni má lesa meðal annars: 

"In the chaotic two weeks it took to get a monster bank rescue through the U.S. Congress, the credit crisis has spread like a virus, infecting people and companies far beyond its epicentre in U.S. housing.

Many Americans can't get car loans. Companies of all kinds are struggling to secure operating cash. Banks and brokerages are too afraid to lend to each other. And many state and local governments are facing financial ruin because they can't issue bonds to pay for roads, schools and other essential services.

California Governor Arnold Schwarzenegger, the former tough-guy actor, sounded like a frightened man as he begged U.S. Treasury Secretary Henry Paulson this week for a $7-billion (U.S.) emergency loan.

“Absent a clear resolution to this financial crisis, California and other states may be unable to obtain the necessary level of financing to maintain government operations and may be forced to turn to the federal treasury for short-term financing,” the Governor wrote to Mr. Paulson. “California is so large that our short cash-flow needs exceed the entire budget of some states.”"

"The situation in the commercial paper market is particularly worrisome. Otherwise solvent companies risk going into default because they can't roll over their maturing debt.

Indeed, outstanding commercial paper fell by more than $97-billion in the week ended Oct. 1, the U.S. Federal Reserve said this week.

Commercial credit markets have begun to take on the atmosphere of a back-alley, loan-shark operation. On Thursday, nearly 100 corporate treasurers from across the United States joined in an emergency conference call to complain of problems renewing lines of credit, including exorbitant fees and interest rates, driven higher by fear as much as fundamentals.

“It is now clear that the U.S. financial system is in cardiac arrest,” economist Nouriel Roubini of New York University warned ominously Friday."

"The latest in a wave of grim economic news was a report Friday that 159,000 jobs vanished in September – the most in five years.

“Beyond the attention-grabbing crisis in financial markets, the long-running crisis in the real economy continues,” said Jared Bernstein, senior economist with the Economic Policy Institute in Washington.

U.S. factories are gearing down, consumers are pulling back and the housing market has yet to find a bottom. Consider that lenders in the three counties that make up South Florida have foreclosed on residential properties worth more than $14-billion (U.S.) so far this year, according to a new report by consultant Peter Zalewski of Condo Vultures, and that's just one of dozens of key U.S. real estate markets."

"While the credit crunch has been sucking money out of the banking system, enormous pools of capital, including foreign pension funds, sovereign wealth funds, and private family institutions have been building up.

“These pools of capital are waiting on the sidelines and preparing to deploy,” CIBC chief financial officer Gerald McCaughey said in an interview Friday.

The U.S. bailout program could be one of the catalysts that tells them “it is time to get moving if they want to invest,” he said."

Spuni, stjórnarslit og vöruskortur

Það er eiginlega með eindæmum að lesa þessa frétt.  Í raun er rétt að taka fram að ég trúi henni ekki, trúi ekki að stjórnarslit hafi verið hugleidd af Samfylkingunni, alla vegna ekki af nokkurri alvöru.

Það getur varla verið að þingmenn Samfylkingar hafi talið að það sem vantaði í ringulreiðina sem nú virðist ríkja á Íslandi hafi verið stjórnarmyndunarviðræður, eða stjórnarkreppa.

En gefum okkur að þetta sé rétt.  Athugum þennan kafla í fréttinni.

Innan Samfylkingarinnar eru þrjú atriði helst rædd sem hugsanlegar lausnir á efnahagskreppunni: a) að lýsa yfir vilja til að sækja um aðild að ESB b) sækja um neyðarlán til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og c) reka Davíð Oddsson. Báru samfylkingarmenn þá von í brjósti fram eftir degi í gær að forsætisráðherra myndi í stefnuræðu sinni boða einhverjar lausnir.

Hverjir hugsa svona?  Hver sem sem skoðun einstaklinga er um aðild að "Sambandinu", þá held ég að fáir líti á það sem lausn á efnahagskreppu þeirri sem nú ríkir. Sækja um neyðarlán til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins er vissulega eitthvað sem hlýtur að koma til greina, ef menn telja að landið stefni lóðbeint í þrot.  En það er rétt að árétta að menn fara varla til Alþjóðagjaldeyrissjóðsin, nema til þrautavara, en ekki til að ræða möguleikana í stöðunni. 

Síðan ætla menn að reka Davíð.  Það myndi vissulega kæta einhverja stuðningsmenn Samfylkingarinnar, en gera lítið til að bæta efnhagsástandið.  Sú baráttuaðferð að persónugera kreppuna í Davíð Oddssyni, er ekkert nema barnaleg.  Rétt er að benda Samfylkingarþingmönnum á að þeir hafa vissulega möguleika á að breyta lögum um Seðlabankann á Alþingi.  Þar er hægt að breyta þeim lögum sem hann starfar eftir og markmiðum hans.  Alveg burtséð frá því hvort Davíð er þar eður ei.  Líklega gætu þeir samþykkt líka að flytja vaxtaákvarðanir í Viðskiptaráðuneytið ef meirihluti er fyrir því á Alþingi. 

En eins og ég sagði áður hef ég ekki mikla trú á því að þetta sé rétt, nema það læðist að mér dulítill efi.  Það sem bendir til þess að eitthvað sé til í þessu, er alls konar yfirlýsingar um að allt sé á leið til helvítis, fljótlega verði ekki vörur til í verslunum og bankar opni líklega ekki eftir helgi.

Slíkar yfirlýsingar gætu auðvitað átt að þjóna þeim tilgangi að réttlæta stjórnarslitin.

Íhuguðu að slíta stjórnarsamstarfinu

Björn á samlokumarkaði

Það er ekki eingöngu á hlutabréfamarkaði sem "Björninn" geysar sem aldrei fyrr.

Á samlokumarkaðnum í Kitmat Bresku Kólumbíu hefur björninn látið kræla á sér sem aldrei fyrr.

Látið björninn ekki ná ykkur um helgina....

 

 

57 milljarða spurningin

Undanfarin misseri hafa margir Íslenskir stjórnmálamenn, bæði innan og utan ríkisstjórnar, talað um að nauðsyn sé að koma skikki á fjármálastjórnina og fyrsta skrefið væri að uppfylla svokölluð Maastricth skilyrði, burtséð frá því hvort að stefna beri á "Sambands" aðild eður ei.

Telur ríkisstjórnin þetta vera rétta skrefið í þessa átt?  Fjárlagafrumvarp með 57 milljarða halla?

Lítið sem ekkert gert til að stöðva sívaxandi rekstrarkostnað hins opinbera, niðurskurður ekki á döfinni.

Íslenskir stjórnmálamenn sjá ekki báknið sem þeir hafa byggt upp, til þess þarf að standa fyrir utan það.

57 milljarða króna halli

Hundrað milljarða spurningin

Eigum við að trúa því að stjórnarformaður í þriðja stærsta banka Íslands hafi óskað eftir viðræðum við Seðlabanka Íslands til að ræða málin, engin sérstök vandkvæði hafi verið hjá bankanum, þó að vissulega hafi verið blikur á lofti hvað varðaði greiðslugetu hans á erlendum lánum sem voru á gjalddaga fljótlega.

Eftir að starfsmenn hans hafa sent í Seðlabankann hugmyndir að ýmis konar veðum (en athugið að ennþá var stjórnarformaðurinn eingöngu að ræða stöðuna) sem bankinn virðist hafa hafnað, fær stjórnarformaðurinn tilboð frá bankanum um að bankinn leggi til fé að upphæð 84 milljarða og eignist 75% hlutafjár í bankanum.

Þrátt fyrir að hafa aðeins verið að athuga hvaða möguleikar væru í stöðunni grípur stjórnarformaðurinn þetta tilboð og skrifar undir það og gengur í það að fá aðra stóra hluthafa til að gera það sama.  Með þessu afsala þeir sér eitthvað á annað hundrað milljarða til ríkisins sem hagnast um þá upphæð.

Síðan fara hluthafarnir að tala um bankarán.

Trúir þessu einhver?

Ég get ekki annað sagt en að ef stjórnunin á bankanum hefur verið eitthvað í líkingu við þetta, er ekki að undra að hann sé kominn í vandræði.