Sögulegur sigur Íhaldsflokksins í aukakosningum í Bretlandi

Þessi frétt lætur ef til vill ekki mikið yfir sér, en þó má lesa all nokkur tíðindi í henni, en það má segja að á þau sé ekki minnst.

Verkamannaflokkurinn bauð í raun afhroð í Copeland, það er ekki hægt að kalla það neitt annað.

Flokkurinn hefur, þar til nú, unnið sigur í kjördæminu frá því að því var komið á fót (1983) og í því og fyrirrennara þess í samfellt 80 ár.

Þessi sigur Íhaldsflokksins er jafnframt fyrsti sigur sitjandi stjórnarflokks í aukakosningum í u.þ.b. 35 ár, eða síðan 1982.

Staða Verkamannaflokksins, þrátt fyrir sigur í Stoke, virðist fara síversnandi og ekki síst staða formannsins Jeremy Corbin´s, sem ýmsir töldu tákn um nýja tíma vinstrisins í alþjóða stjórnmálum (ásamt Bernie Sanders).

Verkamannaflokkurinn vinnur hins vegar varnarsigur í Stoke, kjördæmi sem hann hefur sömuleiðis haldið eins lengi og elstu menn muna. Sjálfstæðisflokkurinn (UKIP) vinnur á, en langt í frá eins mikið og margir höfðu reiknað með, því jafnvel var talið að hann ætti möguleika á sigri.

En Stoke hefur verið kölluð "höfuðborg Brexit", enda greiddu um 70& kjósenda í kjördæminu atkvæði með úrsögn Bretlands úr Evrópusambandinu.

Það er einmitt hluti af vandræðum Verkamannaflokksins, en mikill fjöldi frammámanna flokksins hefur verið fylgjandi "Sambandsaðild", en meirihluti þeirra kjördæma sem þeir hafa þingmenn í, greiddu atkvæði með úrsögn.

En báðar þessar aukakosningar styrkja í raun yfirburðastöðu Íhaldsflokksins í breskum stjórnmálum.

Margir höfðu spáð því að Brexit kosningarnar myndu kljúfa flokkinn, en í raun hafa þær gert hann mun sterkari, en Verkamannaflokkurinn er ekki nema svipur hjá sjón.

Sjálfstæðisflokkur hins sameinaða konungsdæmis hefur einnig átt nokkuð erfitt uppdráttar. Ekki það að 25% atkvæða í Stoke geti talist slakur árangur, en samt virðist flokkurinn eiga erfitt mað að finna tilgang, nú eftir að Bretar hafa samþykkt úrsögn úr "Sambandinu" og að hin "charismatíski" leiðtogi Nigel Farage hefur stigið til hliðar.

Ég hef áður sagt að Sjálfstæðisflokkurinn muni eiga erfitt með að finna fótfestu nú eftir Brexit og ég held að þessar aukakosningar renni stoðum undir þá skoðun.

Ýmsir hafa sagt að eini möguleiki flokksins til að sækja fram sé að sveigja stefnuskrá sína enn frekar til vinstri en nú er, til að keppa við Verkamannaflokkinn, hvort að slík stefnubreyting verði ofan á á eftir að koma í ljós.

En báðar þessar aukakosningar, þó sérstaklega sú í Copeland, styrkja yfirburðastöðu Íhaldsflokksins í breskum stjórnmálum.

Það er nokkuð sem Brexit hefur fært þeim, þvert á flesta spádóma.

P.S. Það er ekki oft sem mér þykir fréttaflutningur RUV betri en mbl.is, en það er þó í þessu tilviki. Frétt RUV er alltof grunn, en nær þó frekar að koma meginatriðunum til skila.

 

Verkamannaflokkurinn tapaði og vann

99 ár

Í dag, 24. febrúar eru liðin 99 ár síðan Eistlendingar lýstu yfir sjálfstæði sínu. Áður hafði ekkert eistneskt ríki þekkst, þó að þjóðin og tungumálið hafi verið til staðar.

Yfirlýsing þess efnis hafði verið samin þann 21., lesin upp í Pärnu þann 23., en prentuð og lesin upp í Tallinn (stærsta borg Eistlands og síðan þá höfuðborg) þann 24.

Sá dagur er síðan þjóðhátíðardagur Eistlendinga.

En sjálfstæðið kom ekki baráttulaust. Eistlendingar þurftu bæði að berjast við Sovétið og svo einnig þýskar herdeildir (landeswehr) sem urðu eftir í landinu eftir uppgjöf Þýskalands.

En hið nýstofnaða ríki naut stuðnings. Mesti réði líklega stuðningur Breta, en sjálfboðaliðar frá Finnlandi og stuðningur frá hvítliðum og Lettlandi skipti einnig máli.

En friðarsamningur var undirritaður við Sovétríkin árið 1920.  Þá féllu löndin frá öllum landakröfum á hendur hvort öðru.

Nokkuð sem Sovétríkin áttu alla tíð erfitt með að standa við. 16. júni 1940 settu Sovétríkin svo Eistlandi úrslitakosti, og í kjölfarið komu sér upp herstöðvum í landinu.  Það tók svo ekki nema nokkra mánuði áður en Eistland (og Eystrasaltslöndin öll) var innlimað í Sovétríkin.

Þannig var Eistland hernumið af Sovétríkjunum þangað til í ágúst 1991 (ef frá eru talin þau ár sem landið var hernumið af Þjóðverjum í seinni heimstyrjöldinni).

Og leið landsins sem lýsti yfir fullveldi sínu snemma árs 1918 og Íslendinga sem öðluðust fullveldi sitt 1. desember sama ár, lá aftur saman í ágúst 1991, þegar Ísland var fyrst ríkja til að viðurkenna endurheimt Eistlendinga á sjálfstæði sínu.

Til fróðleiks má geta þess að 1. desember er oft minnst í Eistlandi, en þó með neikvæðum formerkjum, því þann dag 1924, reyndu eistneskir kommúnistar með stuðningi Sovétríkjanna valdarán í Eistlandi, sem mistókst.

 

 

 

 

Svona eins og gerist í "samanburðarlöndunum"?

Það hefur oft verið rætt um hvort að auka ætti einkarekstur í íslenska heilbrigðiskerfinu, nú síðast hvort að leyfa ætti sjúkrarúm í einkaeigu þar sem sjúklingar gætu legið nokkra daga.

Í viðhengdri frétt má lesa um einkafyrirtæki í Svíþjóð sem hefur u.þ.b. 25% markaðshlutdeild í hryggskurðaðgerðum í Svíþjóð.

Í Stokkhólmi er fyrirtækð með tæplega 30 sjúkrarúm, 4. skurðstofur.

Stærsti eigandi fyrirtækisins er skráður í kauphöllina í Stokkhólmi, hann á rétt rúmlega 90% af fyrirtækinu. Ef ég hef skilið rétt dreifast hinir eignarhlutirnar aðallega á starfsfólk, en ég þori ekki að fullyrða um það hér.

Skyldi starfsemin vera ógn við sænska velferð eða lýðheilsu sænsku þjóðarinnar?

Ætli ríkisstjórn jafnaðarmanna í Svíþjóð hafi það á stefnuskránni að færa þetta allt aftur undir sænska ríkið?

Ég held ekki.

Ef vilji er til þess að gera íslenska heilbrigðiskerfið líkara því sem gerist í nágrannalöndunum, eða "samanburðarlöndunum", er rými til að auka einkarekstur í heilbrigðiskerfinu, líklega all verulega.

P.S. Stuttu eftir að ég hafði póstað þessari færslu, rakst ég á stutta frétt frá Svíþjóð sem sýnir að vandamálin sem við er að eiga í heilbrigðiskerfinu eru ekki svo ósvipuð á Íslandi og í Svíþjóð.

 

 

Með 25% hryggskurðaðgerða í Svíþjóð