Kaupmönnum finnst þægilegt að kenna krónunni um, en það er líka verðbólga í öðrum löndum

Nú má sjá þar og hér að kaupmenn kenna krónunni um verðhækkanir, sem þeir telja sig verða að  hleypa út í verðlagið.  Auðvitað þurfa þeir sem ekki geta hagrætt að hækka verð, það segir sig sjálft og gerist alls staðar. 

Hvort að verslunin eigi inni hagræðingu á Íslandi, ætla ég ekki að fullyrða en vissulega væri gaman að sjá sölutölur á fermetra hjá stórum verslunarkeðjum á höfuðborgarsvæðinu bornar saman við sambærilegar tölur frá öðrum borgum.

Reyndar er það svo að í nútíma hagkerfum er reiknað með að verðlag hækki stöðugt, en þó hóflega.  Oft er talað um að verðbólga (inflation) upp á 2 til 3% sé hófleg.

Ef verð stendur í stað, eða hjaðnar þykir það hin mesta vá og verðhjöðnum (deflation) er óvinur "hagkerfisins" og framfara.

Það er þó  svo að alltaf eru einhverjar vörur sem lækka í verði, og aðrar sem hækka mun meira en nemur mældri verðbólgu.

Og upptaka annars gjaldmiðils breytir engu um það að hófleg verðbólga verður ennþá eftirsóknarverð.

Reyndar hefur verðbólga á Eurosvæðinu oft þótt of lág á undanförnum árum, enda hefur hagkerfið átt við margvísleg og þrálát vandamál.

En það má heldur ekki horfa eingöngu á meðaltal verðbólgu á Eurosvæðinu.  Það segir eingöngu hálfa söguna, eða í raun varla það.  Ef til vill er réttara að segja að það segi næstum ekki neitt.

Þannig hefur verðbólga í löndum Eurosvæðisins undanfarna mánuði, verið frá ca. 0.5% (sem þykir óþægilega lágt), upp í að vera um og yfir 3% (sem er yfir viðmiðum svæðisins).

Meðaltals verðbólga hefur verið u.þ.b. 1.5%, en eins og áður segir segir það takmarkaða sögu.

Verðbólga á Íslandi hefur hins vegar verið í kringum 3.3. eða 3.4% ef ég man rétt, en rétt er að taka með í reikninginn að á Íslandi er húsnæðisverð ennþá inn í verðbólgumælingum, en slíkt tíðkast ekki í "Sambandinu".

Ef sá liður er tekin frá, er ekki ólíklegt að verðbólga mælist talsvert, og þá svipuð eða ef til vill nokkuð lægri en í þeim löndum Eurosvæðisins sem hún er hæst.

Hví skyldi nokkur maður trúa að verðbólga lækki sjálfkrafa á Íslandi, ef tekið væri upp Euro?

Hún er nú u.þ.b. sú sama og í þeim Eurolöndum sem hún er hæst, er eitthvað sem bendir til þess að Ísland yrði í lægri helmingnum?

Eins og oft áður fimbulfamba "Sambandssinnar" og reyna að selja að Ísland verði eins og Þýskaland, nú eða meðaltal Eurosvæðisins hvað varðar verðbólgu.

Fyrir því færa þeir engin rök.

 

 

Viðskipti með upprunavottorð raforku á að stöðva þegar í stað

Eitt af því allra heimkulegasta sem Evrópusambandið hefur tekið sér fyrir hendur, og er þó af ýmsu að taka, er að koma á fót markaði um upprunvottorð á raforku.

Að hægt sé að kaupa upprunavottorð fyrir raforku sem er t.d. framleidd með brúnkolum í Þýskalandi, og selja hana sem græna og endurnýjanlega raforku er eiginlega óskiljanlegt.

Það er fölsun og hreinlega til þess ætlað að hægt sé að blekkja almenning (neytendur).

Uppruni breytist ekki við viðskiptin.

Þætti okkur eðlilegt að selja upprunavottorð fyrir fisk af Íslandsmiðum?  Eða að selja upprunvottorð osts frá Frakklandi? 

Allir vita að (að í það minnsta kosti enn sem komið er) er engin tenging á milli Íslands og meginlands Evrópu hvað varðar raforku.

Þó hefur verið hægt að kaupa "græna orku" með "uppruna" á Íslandi í Þýskalandi og Austurríki svo dæmi séu tekin.

Í raun ótrúlega heimskulegt og ekkert annað en blekking.  Á sama tíma stæra Íslendingar sig af hreinni orku og "græna orkan" "tvöfaldast" að umfangi á EEA/EES svæðinu, eða þannig. Því vissulega telja allir Íslendingar sig vera að nota hreina orku, eins og má sjá til dæmis ráða af umræðu um rafbílavæðingu landsins.

Þetta sýnir að að "samtenging" raforkumarkaðarins getur verið "skringileg".

En það er ekki góður rökstuðningur fyir því að halda áfram að selja upprunavottorð fyrir raforku.

Frekar ætti að skylda raforkuseljendur til að upplýsa hvernig orku þeirri sem þeir selja er aflað, svona eins og það er hægt (ekki eins einfalt og að segja það, en þó hægt upp að vissu marki).

Samtenging getur líka haft áhrif sem ekki eru skýr við fyrstu sýn.

Þannig hefur sú ákvörðun Þýskalands að loka öllum kjarnorkuverum sínum, þegar helmingað raforkuframleiðslu þeirra með þeim hætti. 

Það hefur ekki eingöngu í för með sér að raforkuframleiðsla Þjóðverja með kolum eykst, að stórum hluta brúnkolum sem eru mest mengandi af öllum kolum, heldur einnig hitt að eftirspurn Þjóðverja eftir raforku frá nágrönnunum eykst, og hækkar að sjálfsögðu verð.

Ég er ekki viss um að neytendur í nágrannalöndunum sendi "mama Merkel" fallegar hugsanir þegar þeir greiða rafmagnsreikningin, ef þeir gera sér grein fyrir því hve mikil áhrif,  undarleg ákvörðun hennar, hefur á buddu þeirra.

Hvorki þeir eða stjórnvöld í landi þeirra voru þó spurð hvort að þau væru samþykk ákvörðun Þýskalands, en verðhækkunin er "flutt" til þeirra.

Það er að mörgu að hyggja þegar tengingum á rafmagnsmarkaðnum er velt fyrir sér.